Follow along with the video below to see how to install our site as a web app on your home screen.
Note: This feature may not be available in some browsers.
To access the forum content and all our services, you must register or log in to the forum. Becoming a member of the forum is completely free.
Lind pytja ...7 Liritë që humbën shqiptarët pas Çlirimit
Liria e fjalës. Për fjalën mund të ndërtohen variabla magjepsëse. Në Deklaratën Universale të të Drejtave të Njeriut, liria e fjalës është e sanksionuar si e drejtë themelore e njeriut. Për të kuptuar çlirimin e fjalës në Shqipërinë e Enver Hoxhës dhe të tijve mjafton të kujtohet se si fraza banale dhe bazike që nuk shprehin kundërshtim sesa një nevojë çuan në persekutim individë dhe familje. Të thëna me gjysmë zëri apo të pëshpëritura nën zë tri fjalë jo pretencioze si “nuk ka djathë”, u shndërruan në agjitacion dhe propagandë. Ose përpjekje për përmbysje të pushtetit popullor. (Revolucioni i djathit nuk ndodhi kurrë, megjithatë). Duke ditur këto, është e panevojshme të përmendet se, në komunizëm nuk bëhej fjalë për zgjatime ‘elitiste’ të asaj që konsiderohet si e drejta e fjalës. Si p.sh: e drejta për të kërkuar informacion dhe ide; e drejta për të marrë informacion dhe ide; e drejta për të ndarë informacion dhe ide. Mos-o-Zot!
Liria e besimit/fesë. Nën shenjën e shembjes së idhujve dhe zhbërjes së zakoneve prapanike, Hoxha (çfarë mbiemri pastërisht fetar!) me shpurën e tij përgatitën në fakt zëvendësimin e idhujve duke lartësuar si idolë të rinj klasikët e marksizëm-leninizmit dhe instaluar kultin e Enver Hoxhës. Sa i takon zakoneve prapanike, bestytnitë dhe agnosticizmat u zhvendosën më thellë nën nënndërgjegje për t’ia lënë vendin ‘besimit të patundur te shoku Enver dhe Partia.” Betimit “për ideal të Partisë” etj., etj. Kishat e xhamitë u rrafshuan ose u kthyen në magazina e vatra/shtëpi kulture, në të cilat nëpërmjet një procesi të kopjuar nga sovjetikët e kinezët synohej krijimi ‘i njeriut të ri shqiptar’. Lufta ndaj fesë nuk bëhej për të iluminuar popullin se sa për të hequr qafe një kundërshtar potencial, etika dhe morali i të cilit do të binin ndesh me dogmën komuniste.
Liria e lëvizjes. Dara e rrethimit komunist mbi individin shqiptar ka qenë e dyfishtë dhe e pamëshirshme, sa i takon lëvizjes së lirë. Shqiptari nuk mundej as të udhëtonte jashtë vendit të vet për qëllime turistike apo të tjera, por as edhe të lëvizte brenda Shqipërisë për të ndërruar qytet, klimë, mjedis. Lëvizjet jashtë shtetit ishin vetëm për një grusht të besuarish të partisë dhe aparatçikësh, ndërsa ato nga një qytet apo rreth në tjetrin bëheshin vetëm me planifikim dhe urdhër shtetëror dhe leje të posaçme. Vetëm shteti dhe partia e kishin të drejtën për të zhvendosur dikë dikund dhe askush nuk mund të ndërronte vend apo t’i shpëtonte monitorimit permanent të autoriteteve. Autorizimi dhe pasaportizimi ishin dy pengesat çiklopike për të dalë nga shpella e errët e izolimit komunist. Ata që donin t’i shpëtonin kësaj dare duke u arratisur, rrallë ia dilnin dhe shpesh mbeteshin në klonin e kufirit me një qëndismë plumbash në shpinë ose kapeshin dhe fundoseshin në burgje.
Liria e pronës. Shpronësimi, i bërë jo me anë reformash të rregullta por grabitjeje dhe dhune, qiti krye shumë shpejt, madje që gjatë luftës ndër formacionet komuniste. Në fillim u ofruan kambiale për mallrat që u merreshin fshatarëve apo tregtarëve të qytetit, ndërsa pas ‘zbritjes nga mali’, takti dhe procedura e fillimit ia la vendin metodave bolshevike të shpronësimit dhe linçimit të pasanikëve. Tregtarët dhe të kamurit shiheshin si grabitës të pasurive të popullit dhe në këmbim ata merrnin grabitje nga ata që shpalleshin bij të popullit dhe flisnin në emër të tij. Familje qytetase u nxorën nga shtëpitë për t’ua kaluar mbështetësve të luftës, por më shumë krerëve të klanit të ri udhëheqës që po merrte në dorë vendin. Në fshatra lindi klasa e re e kulakëve, një damkë pesha e së cilës kishte stigmën e yllit të Davidit në veshjet e popullit hebre në një pjesë të Europës gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Liria për t’u mbrojtur (avokatia). E drejta apo liria për një gjyq të ndershëm dhe të paanshëm, për një avokat mbrojtës, për një formulim të mbrojtjes përballë akuzës së shtetit, ra në honin e juridiksioni të shtetit komunist. Sistemi i sotëm i drejtësisë merr edhe kritikat më të mëdha si i korruptuar, por imagjinoni për një çast korruptimin, jo të drejtësisë por të së mundurës. Shndërrimin e saj në të pamundur. Heqja e institucionit të avokatit ishte atentati më i madh ndaj drejtësisë. Afërmendsh, në një sistem ku mungon e drejta e fjalës, e drejta e një avokati mbrojtës duket një paradoks. Nëse drejtësia e sotme ngjan me një labirint të pafund, shiheni drejtësinë e dikurshme si hon. Ti je që në fillim në fund, në greminë dhe për të të nxjerrë prej andej nuk ka as mjete dhe as shpresë. Shteti komunist ngazëllehej nga jehona e zërave që vinin nga honi por nuk i honepste.
Liria e votës. Ç’do të thoshte të votoje në kohën e Hoxhës. Të ngriheshe herët, sa më herët, për të treguar përkushtimin, dhe të votoje një listë emrash pa rivalë, pra njerëz të caktuar nga Partia dhe organet e saj pa patur mundësi zgjedhjeje. Është sikur sot në fletën e votimit të të duhet të votosh vetëm për kandidatë të Partisë Socialiste. Domethënë, një garë e pagarë. Pjesëmarrja në votime shpallej në edicionet e lajmeve me anë të shifrës triumfaliste e sterile 99.99 për qind. E kish qëllimin e saj edhe kjo: Partia kish arritur pothuajse në perfeksion me zhbërjen e armikut të popullit, por prapë dikush, diku, gjendej në pritë për ta bërë dëmin. Vigjilenca duhej mbajtur lart. Shkurt, në komunizëm nuk votohej, nuk zgjidhej, thjesht konfirmohej zgjedha e partisë shtet.
Liria e privacisë. Shteti ishte kudo me ty: në punë, në rrugë, në kafene, deri në shtëpi. Sigurimi e kish ngritur rrjetin e spiunëve për ta zhveshur jetën e individit nga çdo intimitet. Ai/ajo me të cilën ndaje një psherëtimë dhe shtendosje intime, mund të përgatiste ofshamën e fundit dhe fatin tënd të keq duke raportuar për ‘jopartishmërinë e aktit tënd seksual’. Survejimi i vëllait të madh, shtetit, syri i të cilit shihte nëpër çdo vrimë çelësi, e depersonalizoi njeriun shqiptar. Frika e spiunimit dënoi me heshtje dhe mosbesim një popull vibrant si shqiptari që i pëlqen t’i shfaqë opinionet me të madh; ia ka ënda ta qesë në publik atë që ka në zemër; ta shijojë ngjyrën dhe formën e batutës dhe mendimit të vet. Nën regjimin e Enver Hoxhës kush fliste dënohej me burg; kush nuk fliste, dmth shumica, dënoheshin me paranojë.
Ps :
P![]()
![]()
Lind pytja ...
Sa liri ka dhe sa rehat ndihet nje antar ne forum ?
Paske harxhu bojen e penes kot meqe thu kshuKjo varet nga miku dhe gishti !!
Paske harxhu bojen e penes kot meqe thu kshu
Çpun kam un tek ajo "ju" ?Nuk pranoni ndryshe ju !!!
Mos gjete gje vetveten tek ai shkrimi qe solla une .. kot per kuriozitet ?
You can control a structure that you can use to use your theme wide or narrow.
You can control the layout of the forum list in a grid or ordinary listing style structure.
You can control the structure where you can open/close images in the grid forum list.
You can get rid of the crowded view in the forum by closing the sidebar.
You can make it more useful and easier to access by pinning the sidebar.
You can use the radius at the corners of the blocks according to your taste by closing/opening it.
We use essential cookies to make this site work, and optional cookies to enhance your experience.