Pushkatimet, burgosjet, torturat, internimet e klerit katolik në shqipëri gjatë regjimit komunist 1945 – 1989
Pas luftës së Dytë Botërore në Shqipëri ishin pesë Ipeshkëvi apo Arqipeshkëvi:
- Argjipeshkëvia e Shkodrës,
- Argjipeshkëvia e Durrësit,
- Ipeshkëvia e Lezhës,
- Ipeshkëvia e Sapës dhe
- Ipeshkëvia e Pultit.
Gjatë rregjimit Komunist u pushkatuan tre Ipeshkëvinjë, 30 meshtarë dhe afër 100 meshtare vdiqën nëpër burgje, internime dhe fusha të përqendrimit.
Në vitin 1990 me lirinë e fesë mbeten gjallë vetëm 32 meshtarë.
Ipeshkëvijtë e pushkatuar dhe të burgosur:
– Imzot Vicenc PrenNushi – Arqipeshkëv i Durrësit, burgoset, vdes në burgun e Durrësit në vitin 1949,
-Imzot Frano Gjini – Abat i Mirditës, Neurosh, pushkatohet në vitin 1948 në Shkodër,
-Imzot Gjergj Volaj – Ipeshkëv i Sapës, pushkatohet në vitin 1948,
-Imzot Bernardin Shllaku – Ipeshkëv i Pultit, pushkatohet,
-Imzot Nikollë Deda, pushkatohet në vitin 1948,
-Imzot Nikollë Troshani – Ipeshkëv i Lezhës, burgoset,
-Imzot Luigj Bumqi, burgoset,
-Imzot Ernest Qoba – Ipeshkëv i Shkodrës, burgoset,
-Imzot Pjetër Demaj – Ipeshkëv i Durrësit, burgoset,
-Imzot Antonim Fishta – Ipeshkëv i Pultit, burgoset,
-Imzot Jul Bunati, pushkatohet në Vlorë.
Meshtarët e pushkatuar të burgosur dhe të interuar
- Dom Ndre Zadea, pushkatuar në Sheldi në vitin 1945,
- Dom Lazer Shantoja, pushkatuar në Tiranë në vitin 1945,
- Dom Dedë Maqaj, pushkatuar në Gjirokastër në vitin 1946,
- Dom Alfans Tracki – Polak, pushkatuar në Shkodër në vitin 1946,
- Dom Luigj Picib, i vrarë tradhetisht në Koplik në vitin 1946,
- Dom Pjetër Quni, vdes në burg në vitin 1946,
- Dom Aleksandër Sirdani, vdes në burg në vitin 1948,
- Dom Nikollë Gazuli, i vrarë pa gjygj në vitin 1947,
- Dom Engjëll Deda, vdes në burg në vitin 1948,
- Dom Anton Muzaj nga Vernavakolla, Viti-Kosovë. Vdes nën turtura në vitin 1948,
- Gjakoni Mark Quni, pushkatohet në vitin 1946,
- Atë Gjovani Fausti – Italian, pushkatohet në vitin 1946,
- Atë Daniell Dajani, pushkatohet në vitin 1946,
- Atë Gjon Pantalia , vdes nën turtura në vitin 1947,
- Atë Anton Harapi, pushkatohet në Tiranë në vitin 1946,
- Atë Mark Harapi (vllezër), pushkatohet në Tiranë,
- Atë Gjon Shlaku, pushkatohet në Shkodër në vitin 1946,
- Atë Qiprian Nika, pushkatohet në Shkodër në vitin 1947,
- Atë Mati PrenNushi, pushkatohet në Shkodër në vitin 1947,
- Don Luigj PrenNushi, pushkatohet në vitin 1947,
- Dom Nikollë Shelqeti, vdes nq fushat e përqendrimit nq vitin 1948,
- Dom Jak Bushati, vdes nën turtura ,
- Atë Serafin Koda, vdes nën turtura,
- Atë Bernardin Palaj, pushkatohet në Rubik,
- Dom Nikollë Laska, vdes në burg – Shkodër 1948,
- Dom Mark Bicaj, vdes në burg të Shkodrës 1949,
- Dom Mark Gjani, vdes nën turtura në Mirditë 1947,
- Atë Martin Gjoka i burgosur,
- Dom Mark Hasi, vdes në burg,
- Atë Filip Masdreku,
- Atë Bernardin Lupi, pushkatohet në Prizren 1946,
- Atë Gegë Luma i burgosur,
- Atë Dionis Maka, i burgosur,
- Atë Mihill Miraj, i burgosur,
- Atë Gjon Karma, e shtinë të gjallë në Arkivol,
- Atë Mihill Troshani,
- Atë Mark Dedaj
- Atë Ndoc Luli, i burgosur,
- Dom Injac Gjoka,
- Dom Mikel Koliqi, vuajti burg 38 vite, Papa e emëroi Kardinal 1993.
- Atë Alfons Quni,
- Atë Gasper Suma,
- Atë Sebastian Dedaj,
- Dom Zef Maksen – Gjerman, pushkatohet në Pult,
- Dom Enjell Kovaqi, i pushkatuar në vitin 1959.
- Dom Dedë Malaj, pushkatohet në vitin 1959,
- Dom Marin Shkurti , pushkatohet në vitin 1969
- Dom Pjetër Gruda vdes në burg,
- Dom Tom Laca, i burgosur
- Atë Serafin Koda, ja nxjerin gabzherrin me thonjë dhe vdesë.
- Atë Fran Kiri, vdes i lidhur në një Kufomë.
- Dom Mikel Gjergji – Beltoja, pushkatohet në vitin 1974,
- Atë Pjetër Meshkalla, i burgosur ,
- Dom Nikollë Mazreku, i burgosur, mbetet gjallë pas lejimit të fesë.
- Atë Jak Gardini – Italian, i vuan 10 vjetë burg.
- Atë Lek Luli , ivrarë tradhtisht,
- Dom Simon Jubani, i burgosur mbetet gjallë pas lejimit të fesë,
- Dom Lazer Jubavi (vllezer), i burgosur , i helmuar ,
- Atë Zef Pllumi, i burgosur mbetet gjallë pas lejimit të fesë,
- Atë Konrad Gjolaj, i burgosur, mbetet gjallë pas lejimit të fesë,
- Atë Ndoc Nikaj, i burgosur ,
- Dom Kolec Pren Nushi, i burgosur
- Dom Ndre Lufi, i burgosur,
- Atë Buon Gjeqaj, i burgosur,
- Atë Pal Dodaj, vdes në burg,
- Atë Augustin Ashiku, i burgosur ,
- Atë Pashk Bardhi, i burgosur,
- Dom Shtjefën Kurti nga Ferizaji Kosovë, pushkatohet në vitin 1973,
- Atë Leon Kabashi, i burgosur mbetet gjallë pas lejimit të fesë,
- Atë Anton Zogaj pushkatohet në Durrës në vitin 1945,
- Dom Pal Gjini, i burgosur,
- Dom Jak Gazuli,
- Don Ndoc Sahatqia, i burgosur ,
- Don Pashk Muzhani, i burgosur, mbetet gjallë pas ljimit të fesë,
- Atë Benedikt Demaj, i burgosur
- Atë Rrokë Gurashi , vdes në burg,
- Atë Aleks Baqli, i burgosur, mbetet gjallë pas lejimit të fesë,
- Dom NIkollë Shelqeti vdes në burg në vitin 1948,
- Don Lekë Duedhaj, i burgosur,
- Dom Zef Shestani, i burgosur,
- Dom Dedë Plani, vdes nën turtura ,
- Dom Luigj Bushati, i burgosur ,
- Dom Frano Ilia, i burgosur, mbetet gjallë pas lejimit t2 fesë, Papa e emëroi Ipeshkëv në vitin 1993.
- Don Mark Dushi pushkatohet në vitin 1948,
- Atë Marjan Prelaj, i burgosur.
- Don Zef Bici , pushkatohet në vitin 1968.
- Dom Robert Ashta, i burgosur mbetet pas lirimit të fesë, shugurohet Ipeshkëv në vitin 1993.
- Don Ndoc Ndoja, mbetet gjallë pas lirimit të fesë, i burgosur.
- Dom Kolec Toni, i burgosur,
- Dom Anton Luli, i vrarë tradhetisht,
- Atë Gjergji Vata, i burgosur,
- Dom Gjergj Simoni, shugurohet meshtar pas lirimit të fesë,
- Dom Zef Simani (vëllezër), i burgosur mbetet gjallë pas lirimit të fesë . Shugurohet Ipeshkëv në vitin 1993,
- Atë Florian Berishaj vdes në burg i qmendur,
- Atë Gaspër Suma, vdes në burg,
- Dom Jakë Zekaj, i burgosur
- Dom Rrok Frishi, vdes në burg,
- Dom Vllash Muqaj, i burgosur,
- Dom Ndre Loku, i burgosur,
- Dom Zef Shtufi, i burgosur,
- Dom Prenk Qefalia, i burgosur,
- Dom KArll Sereqi, vdes n1 burg,
- Atë Qeshk Larja,
- Atë Zef Saraqi,
- Atë Karllo Markoviq, i burgosur,
- Atë Pjetër Tuci,
- Atë Marin Sirdani,
- Atë Ndue Vila,
- Atë Ndoc Nogaj, i burgosur ,
- Atë Qiril Cani,
- Atë Donat Kurti, i burgosur,
- Dom Nikollë Ashta , i burgosur,
- Atë David Pici,
- Don Ndue Suma, i burgosur,
- Don Pjetër Tusha, vdes në burg,
- Dom Ndue Soku,
- Dom Nikollë Gjini, vdes në burg,
- Atë Gjon Padovani, i burgosur,
- Dom Kolë Shkoza,
- Dom Tish Lisna,
- Dom Ndoc Volaj,
- Dom Luigj Kqira,
- Dom Injac Dema, mbetet gjallë pas lirimit të fesë.
- Atë Shtjefën Pistuli, i burgosur,
- Atë Ferdinand Pali,
- Don Lec Sahatqija, vdes në burg,
- Atë Silvester Hili,
- Don Lekë Sirdani, e hedhin të gjallë në ujra të zeza të qytetit.
- Dom Nikollë Tinza,
- Dom Shtjefen Vjerdha,
- Dom Nikollë Trisku,
- Dom Prenk Suli,
- Imzot Gasper Gurakuqi
- Dom Luigj Kolaj,
- Dom Viktor Volaj,
- Dom Anton Saraqi,
- Dom Anton Ndoqi, vdes në burg,
- Dom Ndue Doqi, i burgosur ,
- Dom Marjan Arta,
- Dom Mati Fishta,
- Dom Ast Koka,
- Dom Luigj Gashi nga Kosova.
- Atë Leonard Shajaku, i burgosur,
- Atë Nikollë Kola,
- Atë Mark Temali,
- Atë David Pepa,
- Atë Zef Bici,
- Dom Zef Gila, i burgosur,
- Dom PAshk Gjadri,
- Dom Lorom Ndoja, i burgosur,
- Dom Ernest Troshani, iburgosur,
- Dom Nikollë Tusha, pushkatohet,
- Dom Ndre Kroqi,
- Dom Mihill Quni,
- Dom Lazer Deda,
- Dom Gaspër Jubani,
- Dom Mark Shllaku,
- Dom Nikollë Shllaku
Edhe disa priftrinjë shqiptarë nga Kosova kanë vuajtur denime të mëdha me burgjet jugosllave komuniste gjatë vitit 1945-1990.
E keta janë:
- Dom Dedë Ramaj, nga Stublla e Vitisë,
- Dom Pjetër Berisha, nga Terziajt e Gjilanit,
- Dom Mark Shiroka, nga Prizreni,
- Dom Rrok Mateu nga Prizreni.
- Argjipeshkëvia e Shkodrës ,
- Argjipeshkëvia Durrës – Tiranë,
- Ipeshkëvia e Lezhës,
- Ipeshkëvia e Rrëshenit, në Mirditë,
- Ipeshkëvia e Shqipërisë së Jugut dhe
- Ipeshkëvia e Vaot të Dejës.
- 10 vjet burg në Shqipëri.
- Nga Atë Jakë Gardini – Italian, botuar në Romë në vitin 1992
- Kisha e Ringjallur.
- Nga Imzot Zef Simani, botuar në Shkodër në vitin 2001.
- Një Monument nën dhe.
- Nga Fric Radovani, Shkodran botuar në Zagreb në vitin 2004.
