Zhak Prever - Jacques Prevert

[daniel00]

KJO DASHURI

Kjo dashuri
kaq e vrullshme
Kaq e brishtë
Kaq e ndjeshme
Kaq e dëshpëruar
Kjo dashuri
E bukur si dita
Dhe e keqe si moti
Kur moti është i keq
Kjo dashuri kaq e vërtetë
Kjo dashuri kaq e bukur
Kaq e lumtur
Kaq e hareshme
Dhe kaq mendjelehte
Qe dridhet nga frika si nje fëmijë ne terr
Dhe kaq e sigurtë në vetvete
Si nje burre i qete ne mes te natës
Kjo dashuri që fuste frikën të tjerëve
Qe i bënte të flisnin
Që i bënte të zbeheshin
Kjo dashuri e përgjuar
Sepse ne e përgjojmë
E ndjekur e plagosur e shkelur e mbaruar e mohuar e harruar
Sepse ne e kemi ndjekur plagosur mbaruar mohuar harruar
Kjo dashuri e plotë
Kaq e gjallë akoma
Plot diell
Është e jotja
Është e imja
Ajo që ka qënë
Kjo gjë gjithmonë e re
Dhe që nuk ka ndryshuar
Aq e vërtete si një bimë
Aq drithëruese si një zog
Aq e ngrohtë aq e gjallë si vera
Ne mundeni që të dy
Të shkojmë e të vijmë
Ne mund të harrojmë
E pastaj të biem në gjumë.
Të zgjohemi të vuajmë të plakemi
E të biem serisht në gjumë
Te ëndërrojmë për vdekjen
Të zgjohemi, të buzëqeshim e të qeshim
E të rinohemi
Dashuria jone qëndron aty
Kokëfortë si mushkë
E gjallë si dëshira
E pamëshirshme si kujtesa
Budallaqe si pendesa
E dhembshur si kujtimet
E ftohtë si mermeri
E bukur si dita
E brishtë si femija
Na vështron duke buzëqeshur
Dhe na flet pa thënë asgjë
Dhe unë degjoj duke u dridhur
Dhe thërras
Thërras për ty
Thërras për mua
Unë te lutem
Për ty, për mua dhe për të gjithë ata qe duhen
Dhe që janë dashur.
Po, unë i thërras
Për ty, për mua dhe për të gjithë të tjerët
Që unë nuk i njoh:
-Qëndro aty
Aty ku je
Aty ku ti ishe dikur.
Qëndro aty
Mos lëviz
Mos shko
Ne që u deshëm
Ne të kemi harruar
Ti mos na harro
Ne të kemi veç ty në ketë botë
Mos na lër të bëhemi të ftohtë
Shumë më të largët gjithmonë
Kudo që të jesh
Na jep një shenjë jete
Pas shumë kohësh pranë një korije
Në pyllin e kujtimeve
Shfaqu papritmas
Na zgjat dorën
Dhe na shpëto.

 

[daniel00]

Mesazhi

Dera që dikush hapi
Dera që dikush mbylli përsëri
Karrigia ku dikush u ul
Macja që dikush përkëdheli
Fruti që dikush kafshoi
Letra që dikush lexoi
Karrigia që dikush rrëxoi
Dera që dikush hapi
Rruga ku dikush vrapon ende
Parmaku që dikush kalon përtej
Lumi ku dikush hidhet
Spitali ku dikush është i vdekur

 

[daniel00]

BARBARA

Kujtoje, Barbara
Atë ditë mbi Brest shiu binte litar
dhe ti ecje buzagaz, e lumtur
trëndafil me vesë, e qullur
nga shiu
Kujtoje, Barbara
Atë ditë mbi Brest shiu binte litar
dhe unë të takova në rrugën e Siamit
ti buzëqeshje
dhe unë buzëqeshja si ti
Kujtoje, Barbara
unë nuk të njihja
ti nuk më njihje
Kujtoje
sidoqoftë kujtoje atë ditë
mos harro
në strehën e një hajati rrinte një njeri
dhe në emër të thirri
Barbara
dhe ti rende drejt tij nëpër shi
e qullur, trëndafil me vesë
dhe ti iu hodhe në qafë
Kujtoje këtë, Barbara
dhe mos më ki zët që me ti po të flas
unë u flas me ti atyre që i dua
edhe kur veç njëherë i kam parë
u flas me ti gjithë atyre që duhen
edhe kur nuk i njoh fare
Kujtoje, Barbara
mos e harro, pra
atë shi të shtruar e të lumtur
mbi fytyrën tënde të lumtur
mbi atë qytet të lumtur
Mos e harro atë shi mbi det
mbi kantier
mbi anijen Uesan
Ah, Barbara
kjo luftë qe një marrëzi
ç'ndodhi me ty pra
në këtë shi
hekurri e zjarri, çeliku e gjaku
dhe ai që të shtrëngonte në krahë
me dashuri
a ka vdekur apo ende është gjallë?
Ah, Barbara
mbi Brest shiu bie litar
ashtu siç binte më parë
por s'është më ai shi e gjithçka u gremis
është një shi i pikëlluar, i përzishëm
nuk është më as stuhia
e hekurit e çelikut e gjakut
Ka vetëm re të hirta
si qen që bien shakull
si qen që zhduken
në ujin që rrjedh mbi Brest
dhe venë të treten larg
Larg, shumë larg Brestit
që është bërë gërmadhë.

 

[daniel00]

Këngë në gjak

Ka njolla të mëdha gjaku në botë
Ku shkon gjithë ky gjak i përhapur?
A është toka qe e pi dhe dehet ?
Dehje e çuditshme atëherë
kaq e matur... kaq monotone...
Jo toka nuk dehet.
Toka nuk rrotullohet gabim
ajo shtyn rregullisht trupin e saj
kater stinet e saj
shiun... boren...bresherin... kohën e bukur...
Ajo nuk eshte asnjëherë e dehur
mezi i lejon vetes herë pas here
një vullkan të vogel fatkeq.
Ajo rrotullohet, toka
rrotullohet me pemët e saja... me kopshtet e saja... shtëpitë e saja...
Ajo rrotullohet me njollat e mëdha të gjakut
dhe të gjitha gjallesat rrotullohen me të dhe gjakosen...
Ajo, ajo s'do t'ia dije
toka
Ajo rrotullohet dhe të gjitha gjallesat fillojnë te ulërijne
ajo s'do t'ia dije
ajo rrotullohet
nuk ndalon së rrotulluari
dhe gjaku nuk ndalon së rrjedhuri...
Ku shkon gjithë ky gjak i shpërndarë
gjaku i vrasjeve... gjaku i luftrave...
gjaku i mjerimit...
dhe gjaku i njerezve të torturuar në burgje...
gjaku i fëmijëve të torturuar qetësisht prej babait dhe mamasë së tyre...
Dhe gjaku i njerëzve që gjakosen nga koka nëpër biruca...
dhe gjaku i punëtorit
kur punëtori rrëshket dhe bie nga çatia
Dhe gjaku që vjen e që vërshon me valë te mëdha
me të porsalindurin... me feminë tjeter...
E ëma që bërtet... femija qan...
gjaku rrjedh... toka rrotullohet
toka nuk ndalon rrotullimin
gjaku nuk ndalon rrjedhjen
Ku shkon gjithë ky gjak i shpërndarë
gjaku i të rrahurve... i të poshtëruarve...
i të vetvrarëve... i të pushkatuarve... i të dënuarve...
dhe gjaku i atyre që vdesin kështu... aksidentalisht
Ne rruge kalon një i gjalle
me gjithë gjakun e vet brenda
papritur ja tek është i vdekur
dhe gjithe gjaku i tij derdhet
dhe te gjallët e tjerë e zhdukin gjakun
ata e marrin trupin
por është ngulmues gjaku
dhe atje ku ishte i vdekuri
shumë kohë më vonë krejt i zi
pak gjak qëndron ende
gjak i mpiksur
ndryshk i jetës ndryshk i trupave
gjak i mpiksur si qumështi
si qumështi kur rrotullohet
kur rrotullohet si toka
si toka që rrotullohet
me qumështin e saj... me lopët e saja...
me të gjallët e saj... me të vdekurit e saj...
toka që rrotullohet me pemët e saj... te gjallët e saj... shtëpitë e saj...
Toka që rrotullohet me martesat...varrimet...guackat...regjimentet...
toka që rrotullohet e rrotullohet
me përrenjtë e saj të mëdhenj prej gjaku.

 

[daniel00]

Dëshpërimi eshte ulur në një stol

Në nje park në një stol
Është një burrë që thërret kur kalojmë
Ai ka syze nje kostum te vjetër gri
Pi nje cigare te vogël, është i ulur
Dhe thërret kur kalojmë
Ose thjesht ju bën një shenjë
Nuk duhet ta shikojmë
Nuk duhet ta dëgjojmë
Duhet të kalojmë
Të bëjmë sikur nuk e shohim
Sikur të mos e dëgjonim
Duhet të kalojmë, të shpejtojmë hapin
Nëse e shikoni
Nëse e degjoni
Ai ju ben shenjë dhe asgjë, asnjeri
Nuk mund t'ju pengojë të shkoni të uleni pranë tij
Atëherë ai ju shikon dhe qesh
E ju vuani tmerrësisht
Dhe burri vazhdon te qeshë
E ju qeshni me të njëjtën qeshje
Egzaktësisht
Më shumë qeshni më shumë vuani
Tmerrësisht
Më shumë vuani më shumë qeshni
Pandreqshmërisht
Dhe ju rrini atje
I ulur i ngrirë
Duke qeshur në stol
Fëmijët luajnë fare pranë jush
Kalimtarë kalojnë
Qetësisht
Zogj fluturojnë
Duke lënë një pemë
Për një tjetër
Dhe ju rrini atje
Në stol
Dhe ju e dini , e dini
Që kurrë më nuk do të luani
Si keta fëmijë
Ju e dini që kurrë më nuk do te kaloni
Qetësisht
Si këta kalimtarë
Që kurrë më nuk do të fluturoni
Duke lënë një pemë për një tjetër
Si këta zogj

 

[daniel00]

Tek luleshitësja

Një burrë hyn tek një dyqan lulesh
dhe zgjedh lule
luleshitësja mbështjell lulet
burri vë dorën në xhep
për të kërkuar paranë
paranë për të paguar lulet
por ai vë në të njëjtën kohë
menjëherë
dorën mbi zemrën e tij
dhe bie

Në të njëjtën kohë që ai bie
paraja rrokulliset në tokë
dhe po ashtu lulet bien
në të njëjtën kohë me burrin
në të njëjtën kohë me paranë
dhe luleshitësja shtanget
me paranë që rrokulliset
me lulet qe dëmtohen
me burrin që vdes
sigurisht e gjithë kjo është shumë e trishtueshme
e duhet që ajo të bëjë diçka
luleshitësja
por ajo nuk di si t'ja bëjë
ajo nuk di
nga cila anë t'ja fillojë
Ka kaq shume gjëra për të bërë
me këtë burrë që vdes
këto lule që dëmtohen
dhe kjo para
kjo para qe rrokulliset
që nuk ndalon së rrokullisuri.

 

[daniel00]

Familjare

Mamaja bën triko
Biri bën lufte
Ajo e merr këtë gjë krejt natyrale, mamaja
Po babai çfarë bën babai?
Ai bën biznes
Gruaja e tij bën triko
Biri i tij luftën
Vetë biznes
Ai e merr kete gjë krejt natyrale, babai
dhe biri, dhe biri
Çfarë gjen biri?
Ai nuk gjen absolutisht asgjë, biri
Biri, mamaja e tij bën triko, babai i tij biznes, ai luftën
Kur të ketë mbaruar luftën
Ai do të bëjë biznes me babain e tij
Lufta vazhdon, mamaja vazhdon, ajo thur triko
Babai vazhdon, ai bën biznes
Biri ështe vrarë, ai nuk vazhdon më
Babai dhe mamaja, shkojnë në varrezë
Ata e marrin këtë gjë krejt natyrale, babai dhe mamaja
Jeta vazhdon jeta, me trikon luftën biznesin
Biznesi lufta trikoja lufta
Biznes biznes biznes
Jetë dhe varrezë

 

[daniel00]

Mëngjesi

Ai e hodhi kafen
Në filxhan
Ai hodhi qumështin
Në filxhanin e kafes
Ai hodhi sheqerin
Në kafen me qumësht
Me lugën e vogël
E përziu
E piu kafen me qumësht
Dhe e la filxhanin
Pa më folur
Ai e ndezi
Një cigare
Bëri rrathe
Me tymin
Hodhi hirin
Ne tavëll
Pa më folur
Pa më shikuar
U ngrit
Ai veshi
Pallton e tij te shiut
Sepse binte shi
Dhe u nis
Nën shi
Pa një fjalë
Pa më shikuar
Dhe unë mbajta
Kokën në duar
Dhe qava

 

[daniel00]

Gaforrja

Ai thotë jo me kokë
por ai thotë po me zemër
ai u thotë po atyre që do
ai i thote jo mësuesit
ai është në këmbë
e pyesin
dhe të gjitha problemet i janë drejtuar
papritmas e qeshura e marrë e zë
dhe ai i fshin të gjitha
shifrat dhe fjalët
datat dhe emrat
frazat dhe kurthet
e me gjithë kërcënimet e mësuesit
nën uuu-të e fëmijëve shembullorë
me shkumësa të të gjitha ngjyrave
në dërrasën e zezë të fatkeqësisë
ai vizaton fytyrën e lumturisë.

 

[daniel00]

Fjalimi i paqes

Nga fundi i një diskutimi shumë të rëndësishëm
burri i madh i Shtetit duke u penguar
mbi nje frazë të bukur boshe
bie brenda
dhe i hutuar me gojën e madhe të hapur
duke ju marrë fryma
tregon dhëmbët
dhe karia e dhëmbëve të arsyetimeve të tij paqësore
e acaron kaq nervin e luftës
çështja delikate e parasë.

 

[daniel00]

• Profesori
• Nxënësi Hamlet!

Nxënësi Hamlet
(duke kërcyer prej vendit)
Hë... Cfarë... Më falni... Cfarë po ndodh... Cfarë ka... C'është?...

Profesori
(i pakënaqur)
Nuk mund të përgjigjeni si gjithë te tjerët?
E pamundur, ju jeni akoma nëpër re.

Nxënësi Hamlet
Të jesh apo të mos jesh nëpër re!

Profesori
Mjafton. Pa shumë naze. Dhe më zgjedho foljen jam, si gjithë të tjerët, kjo është e gjitha çfarë të kërkoj

Nxënësi Hamlet
To be...

Profesori
Ne shqip, të lutem, si gjithë të tjerët.

Nxenesi Hamlet
Mirë, zoteri. (Ai zgjedhon)
Unë jam apo nuk jam
Ti je apo nuk je
Ai është apo nuk është
Ne jemi apo nuk jemi...

Profesori (tepër i pakënaqur)
Po je ti qe nuk je, miku im i shkretë!

Nxënësi Hamlet
Është e saktë, zoti profesor
Unë jam ku nuk jam
dhe.. thellë thellë.. hë... po ta mendosh,
Të jesh ku mos të jesh
Kjo është mbase gjithashtu çështja.

 

[daniel00]

Për të bërë portretin e një zogu

Fillimisht pikturohet kafazi
me një portë të hapur
më tej vizatohet
diçka e lezetshme
diçka e thjeshtë
diçka e bukur
diçka e dobishme
për zogun
më tej, varet piktura
në një pemë
në një kopësht
në një korije
ose në një pyll
fshihu pas një peme
pa folur asnjë fjalë
pa zhurmë...
Herë-herë zogu vjen shpejt
por mund t'i duhen
me vite të tëra
perpara se të vendosë
Nuk duhet të zhgënjehesh
duhet pritur
madje edhe vite të tëra
pasi shpejtësia ose ngadalësia
e mbërritjes së zogut
s'ka asnjë lidhje
me cilësinë e tabllosë
Kur zogu vjen
në qoftë se vjen
mbaj një heshtje të thellë
prit që zogu të hyje në kafaz
dhe pasi të ketë hyrë
mbyll dalëngadalë portën me penel
pastaj
fshij një nga një të gjithë telat
duke bërë kujdes të mos prekësh asnjë
nga pendët e zogut
Zgjidh degën më të bukur të pemes
për zogun
pikturo edhe te gjelbrën e gjetheve, freskinë
e erës
pluhurin e diellit
dhe zhurmën e kafshëve në bar në vapën
e verës
më tej, prit që zogu të vendosë për të kënduar
Në rast se zogu nuk këndon
atëherë është shenjë e keqe
shenjë që piktura është e keqe
por kur ai këndon është shenjë e mirë
shenjë qe tashmë mund të vini firmen
Atëherë, shkulni me shumë kujdes
një pupël nga të zogut
dhe me të shkruani emrin tuaj në një qoshe të tabllosë.

 

[daniel00]

Puthmë

Ishte në një lagje të Qytetit -Dritë
Ku kridhet përherë në errësirë, ku s’ka ajër kurrë
Dhe dimër apo verë, atje është përherë dimër
Ajo mbi shkallë
Ai pranë saj dhe ajo pranë tij
Ishte natë
Binte erë squfur
Sepse pasdite kishin vrarë çimkat
Ajo i thoshte atij
Është errësirë këtu
Nuk ka ajër
Si dimër si verë, përherë dimër bën këtu
Dielli i mirësisë së Zotit ndriçon këtu tek ne
Ka madje shumë punë në lagjet e të pasurve
Shtrëngomë në krahë
puthmë
Puthmë gjatë
Puthmë
Më vonë do të jetë tepër vonë
Jeta jonë është tani
Këtu pëlcet gjithçka
Nga të nxehtit dhe pastaj nga të ftohtit
Të ngrin të mbyt
S'ka ajër
Nëse ti pushon të më puthësh
Besoj se do të vdisja i mbytur prej saj
Pesëmbëdhjetë vite je ti pesëmbëdhjetë vite unë
Të dy bashkë jemi tridhjetë
Tridhjetë vjeç s'jemi më të rinj
Por jemi në moshën e punës
Kemi edhe të drejtë të puthemi
Më vonë do të jetë tepër vonë
Tani është jeta jonë
Puthmë!

 

[daniel00]

Rëra të lëvizshme

Demonë e mrekulli
Erëra e zbatica
Larg deti është tërhequr
Dhe ti
Si një algë e përkëdhelur lehtë nga era
Në rërën e shtratit tënd lëviz duke ëndërruar
Demonë e mrekulli
Erëra e zbatica
Larg deti është tërhequr
Por në sytë e tu gjysmë të mbyllur
Dy dallgë të vogla kanë mbetur
Demonë e mrekulli
Erëra e zbatica
Dy dallgë të vogla që të mbytem.

 

[daniel00]

Gjethet e thara

Oh! Sa do të doja që ti të kujtosh
Ditët e lumtura kur ne ishim miq.
Në ato kohëra jeta ishte më e bukur,
Dhe dielli më përvëlues sesa sot.
Gjethet e thara ishin me lopata.
E sheh, nuk kam harruar...
Gjethet e thara ishin me lopata,
Kujtimet dhe keqardhjet gjithashtu
Dhe frynte veriu e i merrte me vete
Në natën e ftohtë të harresës
E sheh, nuk kam harruar
Këngën që ti më këndoje

Është një këngë
Që na përngjan
Ti, ti më doje
Dhe unë të doja
Ne jetonim gjithçka
Të dy sëbashku
Ti që më doje
Unë që të doja.
Por jeta ndan
Ata që duhen
Shumë ngadalë,
Pa bërë zhurmë
Dhe deti fshin në rërë
Hapat e të dashurve të ndarë

Gjethet e thara ishin me lopata,
Kujtimet dhe keqardhjet gjithashtu
Por dashuria ime e heshtur dhe besnike
Buzëqesh përherë dhe falenderon jetën
Të doja shumë, ti ishe aq mahnitëse
Si mundem unë të të harroj?
Në ato kohëra jeta ishte më e bukur,
Dhe dielli më përvëlues sesa sot.
Ti ishe mikja ime më e ëmbël
Por s’kam ç’i dua keqardhjet
Dhe këngën që ti këndoje
Gjithmonë, gjithmonë do ta dëgjoj!

Është një këngë
Që na përngjan
Ti, ti më doje
Dhe unë të doja
Ne jetonim gjithçka
Të dy sëbashku
Ti që më doje
Unë që të doja.
Por jeta ndan
Ata që duhen
Shumë ngadalë,
Pa bërë zhurmë
Dhe deti fshin në rërë
Hapat e të dashurve të ndarë

Tekst i këngës

To view this content we will need your consent to set third party cookies.
For more detailed information, see our cookies page.

Prano cookie-t e palëve të treta